انواع ساروج + راه های شناسایی و تخریب

ساروج

ساروج چیست و چگونه از بین میرود؟ ساروج یکی از ابتکارات معماری ایرانی در دوره های گذشته است بسیار زیاد است در گذشته اهمیت بسیار زیادی را داشته و از آن جهت ساخت حوض، آب انبار، برکه گرمابه، بنای خانه و سد استفاده می‌کردند.

ساروج نمونه‌ای از مصالح خیلی قدیمی است که در معماری ایران و دیگر کشورهای کنار خلیج فارس استفاده می شد تاریخ دقیق شروع استفاده از ساروج را نمیتوان گفت ولی ساروج های ۷۰۰ ساله در نقاطی از کشور یافت شده‌اند. جالب است بدانیم در تهیه ساروج از شن و ماسه و آهک و سفیده تخم مرغ استفاده کرده اند.

همانطور که گفتیم ساروج متعلق به معماران ایرانی است برای نمونه شهر تاریخی باستانی شوشتر که در ایران است از این ماده استفاده کرده‌اند، ولی دیگر کشورهایی از آن استفاده کردند مثلاً کشور پادشاهی سلطنت عمان در دانشگاه‌های این کشور مانند دانشگاه سلطان قابوس به ساروج به عنوان یک ملات نگاه کرده اند و همچنین مقاله هایی در این مورد ارائه دادند. در کشور یمن و افغانستان هم مورد استفاده قرار گرفته است.

آخرین باری که در ایران از ملات ساروج استفاده شده است حدود هشتاد سال قبل و در آغاز دوره پهلوی بوده است و بعد از آن استفاده از این ملات کاملا کنار گذاشته شد و از معماری ایران حذف شد و فقط از آن در کتب مصالح اشاره شده است.

انواع ساروج یا سیمان باستانی

در واقع ساروج همان سیمان امروزی اما با فرمولی متفاوت است. دقت داشته باشید که هر ساروجی نشانه گنج نیست. ساروج انواع مختلفی دارد و به سه دسته تقسیم میشود:

1.سخت

2.نیمه سخت

3.نرم

هر کدام از این ها برای مصارف خاص خود به کاربرده می شدند.

حلال انواع ساروج

ساروج نوع نرم را میتوان با جوهرنمک ازمایش کرد به طوری که تکه ای جدا شده از آن را داخل ظرف جوهرنمک ریخته اگر شروع به پوسیدن و جوشیدن کرد ساروج است که فقط در نوع نرم کاربرد دارد. این نظریه کاملا اثبات شده نیست. شما میتوانید برا حل شدن کامل ساروج از اسید مخصوص ساروج استفاده کنید.

در ساروج نوع متوسط درجه سختی به دو برابر نوع نرم میرسد که در این ساروج برای شکستن آن از پتک و قلم به روش سنتی نیز  میتوان استفاده کرد و برای نرم کردن آن در ضخامت 10 سانتی متر میتوان از اسید سیتریک 98 درصد و اسید کلریدریک 99 درصد استفاده کرد. همچنین میتوانید از کتراک برا تخریب ساروج استفاده کنید. با نیرویی که کتراک در عمق سنگ وارد میکند، سنگ کاملا متلاشی میشود.

روش ساخت ملات ساروج

ساروج از چه ساخته میشود؟ برای تهیه ساروج اول باید خاک را در نسبت ۶ و ۴ ترکیب کرد و به این روش گلی سفت ساخته می‌شود و باید در طی دو روز آن را ورز داد. سپس بخشی از خاکستر کوره های حمام را با کمی مواد الیافی لوئی ( تخم و پرزهای نوعی نی است) به آن می افزایند. سپس این ترکیب تازه را توسط چوب هایی که به قطر ۱۰ سانتی متر هستند می کوبند تا به خوبی با هم ترکیب شود.

روش شناخت ساروج

روش های شناختن ساروج خیلی متنوع است و تعدادی از بهترین روش ها را در ادامه مطلب خواهیم گفت

تست ساروج با چکش

یکی از روشهای شناخته ساروج روش تست ساروج با چکش یا تست صدا است برای این کار لازم است تا با چکش یا وسیله ای مانند آن به محل مورد نظر ضربه وارد کنید این کار را باید چندین بار انجام داد اگر هیچ جرقه مشاهده نشد آن ساروج است ولی در صورت دیدن جرقه آن ترکیب به کار رفته یا سنگ است و یا ترکیب های دیگر

تست و تشخیص ساروج با بنزین

از دیگر روشها تست و تشخیص ساروج با بنزین است. برای این کار باید از ترکیب آب و بنزین استفاده شود،به این صورت که آن را روی محل مورد نظر ریخته و سپس اگر سیاه شد ساروج است ولی اگر تغییر رنگ مداد ساروج نیست. تست ساروج با گازوئیل نیز یکی دیگر از روش هاست.

تست ساروج با جوهر نمک

در روش تست ساروج با جوهر نمک، می توانید از آن محل مورد نظر را جدا کنید و در ظرفی که دارای جوهر نمک است بریزید اگر بعد از ۱۰ دقیقه مشاهده کردید که در حال جوشیدن و پودر شدن است سطح مورد نظر شما ساروج است.

تست و تشخیص ساروج با سرکه

می توانید بر روی آن سطح موردنظر سرکه به ریزید و مقداری صبر کنید اگر در حال جوشیدن است آن سطح ساروج است البته این روش به نوع ساروج بستگی دارد و شاید این روش برای تشخیص نوع ساروج بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد.

سایر روش های تست ساروج عبارتند از:

می‌توانید با اره سطح مورد نظر را کمی خراش دهید اگر آن ترکیب پودر شد میتوان گفت آن ساروج است.

می توانید یک قسمتی از آن محل مورد نظر را جدا کنیم و درون آب جوش بیندازید و در حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید اگر چربی بر روی سطح آب جمع شد ساروج است.

از روش نگاه کردن هم میشود ساروج را تشخیص داد به این روش قسمتی از آن سطح مورد نظر را بشکنید و به آن نگاه کنید اگر ساروج باشد باید درون آن الیاف گوناگونی مانند موی، کاه، علف و غیره باشد.

برای تشخیص ساروج نیمه سخت، سخت و ساروج بسیار سخت می‌توان از تفاوت رنگ آنها استفاده کرد به این صورت که ساروج سخت رنگ سفید شیری دارد و ساروج نیمه سخت رنگ خاکستری دارد و ساروج بسیار سخت رنگ تیره و سیاه دارد.

روش های شکستن ساروج

چگونه ساروج را از بین ببریم؟ روش های شکستن و خردکردن ساروج متفاوت است زیرا خود ساروجها انواع متفاوتی را دارد. به طور کلی می‌توانیم ساروج ها را از بین ببریم و آنها را خرد کنیم و برای این کار روش ها و تکنیک های متفاوتی است که ما یک نمونه از آن روش ها را توضیح خواهیم داد.

تخریب ساروج با cutmotar

ساروج بسیار سخت است و هرچه فشار از سطح وارد شود تخریب رخ نمیدهد و برای متلاشی کردن این سنگ باید فشار را از داخل سنگ شروع کرد تا سنگ متلاشی شود.

روش کار با این دستگاه به این صورت است که ابتدا با مته ۳۲ حفره در ساروج ایجاد میکنید و جک های دستگاه را داخل حفره ها قرار داده و سپس دستگاه را روشن کنید، 2 الی 5 دقیقه زمان میبرد تا ساروج خرد شود و اینکه این دستگاه با بنزین کار میکند و نیازی به برق نیست اما استفاده دستگاه نیاز به فرد متخصص تخریب دارد تا به دفینه یا محتوای داخلی ساروج آسیبی نرسد. تخریب ساروج با هیلتی نیز رواج دارد اما تخریب با این دستگاه نیز چندان ساده نیست و مهارت و کارگر نیاز دارد و زمان بر است.

روش تخریب ساروج با سرکه، الکل و اسید

برای شکستن ساروج با سرکه (ساروج به قطر ده سانتی متر) شما نیاز به 1kg آبلیمو و 1kg سرکه انگور و نیم لیتر الکل مطلق و نیم لیتر اسید را ترکیب کنید. فقط توجه داشته باشید کار با اسید بسیار خطر آفرین است و برای حل کردن اسید با این مواد لازم است اول ابلیمو و سرکه و الکل را ترکیب کرده و قطره قطره اسید را اضافه کنید و این مخلوط را روی ساروج بریزد و دو ساعت زمان بدهید.

مطلوب است ساروج از بین برود اما متاسفانه با این مخلوط ساروج از بین نمیرود و تنها دلیل این است که ساروج به حدی سخت است که است ترکیب ساده نمیتواند آن را تخریب کند و دقت داشته باشید حین این ازمایش از دستکش و عینک استفاده کنید زیرا هنگام ترکیب الکل و اسید و سرکه گازی تولید میشود که خطرناک است و اگر این مخلوط با پوست شما تماس پیدا کرد بلافاصله شستشو دهید و به پزشک مراجعه کنید. اینکه برخی معتقدند سرکه دشمن ساروج است، چندان معتبر نیست. همچنین از بین بردن ساروج با اسید بسیار خطرناک است و ما آن را پیشنهاد نمیکنیم.

استفاده از کتراک

کتراک نوعی پودر است که با ترکیبات شیمیایی خاصی تهیه شده است. این ماده ایمنی بالایی دارد ، سازگار با محیط زیست است و بدون صدا و انفجار باعث خرد شدن ساروج میشود. همچنین لازم به ذکر است که استفاده از کتراک بسیار آسان است و به همین خاطر افراد زیادی از آن استفاده می کنند . این ماده از جمله مواد غیر منفجره شیمیایی در معادن است، که با انبساط و اعمال نیروی کششی در داخل دیواره چال موجب شکست سنگ و ساروج میشود. استفاده از کتراک به اینگونه است که آن را با آب ترکیب می‌کنند و به صورت ملات داخل سوراخ هایی که به همین منظور در سطح سنگ ایجاد شده است میریزند و وقتی که زمان بگذرد این ماده منبسط خواهد شد و باعث شکستن سنگ و ساروج می‌شود.

خرید کتراک

برای ثبت سفارش و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در واحد فروش تما حاصل نمایید.

شماره تماس:

09919005285